دریای اندیشه

بندر خَمیر (شهر تالابی بندرخمیر) یکی از شهرهای زیبای استان هرمزگان در جنوب ایران می باشد .
به گزارش خبرنگار دریای اندیشه از خمیر ؛ این شهر در فاصله ۹۵ کیلومتری جنوب غربی بندرعباس و ۱۱۰ کیلومتری شرق بندرلنگه واقع شده و مرکز شهرستان خمیر است .
بندرخمیر به واسطه ی مجاورت با بزرگترین تالاب دریایی ایران و خاورمیانه ( تالاب بین المللی خورخوران) و زندگی توآم با احترام مردم نسبت به تالاب در بهمن ماه سال ۹۷ توانست عنوان اولین شهر ملی تالابی ایران را کسب کند .
نام(های) پیشین شهرستان بندرخمیر ( خُمير ، خُميره ، جُمير ، جُميره ) نام داشت .
بندرخمیر با مساحت قانونی ۴۳۱٫۵ هکتار و وسعت حریم ۱۱۵ کیلومتر مربع در موقعیت جغرافیایی ۲۶ درجه و ۵۷ دقیقه عرض شمالی و ۳۵ دقیقه طول شرقی نسبت به نصف‌النهار گرینویج و در ارتفاع ۱۵ متری از سطح دریا واقع شده‌ است .
بندرخمیر شمال آن کوه‌های گوری ، پاراوو ، لاور و کوه گچ (کوه سفید) واقع است ؛ که کوه‌های یاد شده در حقیقت دنباله‌ی رشته کوه‌های زاگرس هستند . شرق آن بندرپل (پُهل) ، جنوب آن تنگه‌ی خوران (کلرانس) و بخشی از جزیره‌ی قشم و غرب آن روستاهای کوشک و کنغ از توابع بندرلنگه واقع است.
خمیر به رغم کمبود آب تقریباً در کمربند نیمه‌ی سبز استان هرمزگان واقع شده است ؛ این منطقه دارای نخلستان‌های متعدد و نیز درختان حرّا و گونه‌ای گیاهان گرمسیری و شورپسند می‌باشد . خرما ، جو ، گندم و ارزن از مهم‌ترین تولیدات خمیر در گذشته بوده است . پرورش نخل هنوز هم در این منطقه رواج دارد و محصولات کشاورزی دیگر نیز به صورت محدود و بیش‌تر از حد کفاف ساکنان منطقه رونق دارد .
‌از غرب محلات خمیر در گذشته و شرق محله‌ی لشتغان می‌گذرد و آب نخلستان‌های وسیعی را آبیاری می‌کند .
خور نازردون به ۲ شاخه تبدیل می‌شود . شاخه‌ی شرقی که ‌از بخش شرقی شهرک گلسار می‌گذرد و نخلستان‌های فراوانی را آبیاری می‌کند و سپس وارد دریا می‌شود . شاخه‌ی غربی بین شهرک گلسار و لشتغان پایین بوده و آب نخلستان‌های فراوانی را تأمین نموده و سپس وارد دریا می‌شود.
خوری که ‌از غرب کارخانه‌ی سیمان هرمزگان و محله‌ی لشتغان بالا عبور نموده و آب بخش بزرگی از زمین دیم کاری را تأمین می‌کند . آب این خور چون با خود مقداری مواد گوگردی می‌آورد ، مردم سعی می‌‌کردند هنگام بارندگی آب آن طغیان نکند و وارد نخلستان‌ها نشود ، چون موجب خرابی نخل می‌شده است.
سیستم نگهداری و مرحله داشت و برداشت نخلستان با سایر باغات میوه متفاوت است و بیشترین اشتغال زائی را به خود اختصاص می دهد چنانچه تمام مسائل فنی و مدیریتی از زمان کاشت تا برداشت رعایت شود می توان به اهداف مورد نظر یعنی محصول بیشتر و با کیفیت دست یافت لذا اجراء دستورالعمل فنی الزامی است .

درخت خرما درجه حرارت های استثنائی حدود ۵۶ درجه سانتیگراد و در فصل زمستان هم درجه حرارت های زیر صفر را برای چند روز تحمل می کند.
وقوع بارندگی در فصل گل دهی و فصل برداشت (مرداد تا مهرماه) عامل زیان آور به شمار می رود .
در صورت بارندگی بایستی مجدداً اقدام به گرده افشانی درخت خرما کرد . رطوبت نسبی هوا در مناطق خرما خیز بایستی ۷۵ـ۷۲ درصد باشد .
نهال خرما پس از کاشت ، بایستی در ماه اول هر روز ، در ماه دوم ۲ روز یک بار و در ماه سوم سه روز یک بار آبیاری شود و پس از آن هر هفته یک بار آبیاری گردد .

نخلستان های بندرخمیر ، جهت احیا به کاربری خانه باغ تبدیل خواهد شد ؟
به بهانه توسعه شهر ، نخلستان تاریخی نباید از بین برود .

بندرخمیر تنها شهر هرمزگان است که نخلستان های آن در جوار ساحل قرار گرفته و از این حیث منحصر به فرد است.
جواد محمودی شهردار بندرخمیر بیان داشت : با توجه به توسعه شهر و نیاز به تامین زمین های با کاربری های مختلف به ویژه مسکونی ، شهرداری تاکنون بخش های متعددی از زمین های مردم را که اغلب آنها در زمان های گذشته نخلستان بوده اند ، تفکیک ، تسطیح و واگذار کرده است .
مهندس محمودی افزود : بندرخمیر تنها شهری در استان است که نخلستان های آن در جوار ساحل قرار گرفته و از این حیث منحصر به فرد است .نخلستان در کنار دریا و صیادی یکی از شغل های سنتی جنوب است .

نخلستان تاریخی که بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند ، جزو هویت این شهر هستند و نباید به راحتی نسبت به از بین رفتن آنها به بهانه توسعه بی تفاوت ماند.
شهردار بندرخمیر ابراز داشت : متاسفانه در طرح جامع و طرح تفصیلی خمیر که توسط وزارت مسکن و شهرسازی ابلاغ شده ، هیچ توجهی به این ویژگی بارز شهر نشده و در صورت توسعه شهر طبق این طرح ، نابودی نخلستان ها به زودی اتفاق خواهد افتاد.
نخلستانها نقش حیاتی دارند اکثر خانواده های خمیری نخلستان داشتند تابستان ها به این مناطق کوچ میکردند و در آنجا کار چیدن ثمره درخت خرما انجام می دادند از طریق خرما برای مصرف خود و فروش استفاده می کردند .
مهندس محمودی پیشنهاد احیاء نخلستان با تبدیل کاربری آن به خانه باغ ارائه داد و در پایان گفت : تبدیل این مناطق به کاربری خانه باغ با متراژ بالا و به شرط احیا نخلستان ها و حفظ روند توزیع آب بر مبنای دانش سنتی از خورها و حتی احیا برخی برکه ها برای ذخیره آب ها ، حفظ آب ، حفظ دانش سنتی همچنین احیا چاه های تاریخی همه این ها یک هویت خوبی برای این شهر تالابی بندرخمیر است .

فواید درخت خرما به اندازه تعداد روزهای سال
بنا بر ضرب المثل کهن عربی فواید درخت خرما به اندازه تعداد روزهای سال است . و ظاهراً نیز چنین است ، زیرا خرما واقعاً فواید گوناگونی دارد .
از چوب آن در بنّایی استفاده می شود و برگ های بزرگ آن ( که گاهی شاخه نامیده می شود ) برای ساختن چندین کاردستی مانند بادبزن ، طناب ، چوبدستی ، حصیر و غیره به کار می رود .
شهروند خمیری بیان داشت : بنابر سنتی قدیمی ، عادت اعراب بر این بود که در مراسم شادمانی همگانی برگ های درخت خرما را در دست می گرفتند و به صورت دسته هایی از معابر می گذشتند ، در مراسم عروسی به دو طرف درب حیاط برای زیبایی میزدند و برای ساخت جارو از برگ این درخت استفاده میکنند .
وی گفت : هسته خرما اگر خیسانده و آرد شود غذای مناسبی برای دام می باشد ، حتی به عنوان قهوه استفاده می شود . خرما علاوه بر آن که میوه ای شیرین و لذیذ است بهترین ماده غذایی برای انسان است .

انواع خوص برگ درخت خرما

الگلب (قلب) برگهایی میانی درخت خرما که تازه رویده اند و از ظرافت بیشتری برخوردارند که به آن «قلب» هم گفته می شود و زرد رنگ و شیری رنگ و یا سبز کم رنگ هستند. در ساخت سبدهای کوچک و وسایل ظریف بیشتر استفاده می شود.  ویژگی این برگها ظاهر شفاف ، رنگ روشن ، کوچکی حجم و انعطاف پذیری بیشتر در امر حصیربافی است که باعث تنیدگی بیشتر محصول و پیوستگی بیشتر بین بافت ها می‌شود .

خوص الخضر

برگ های اطراف درخت خرماست که عمر بیشتری دارند و به عبارتی برگهای عادی درخت خرماست که سبز رنگ است بیشتر در ساخت سبدهای بزرگ حمل و نقل نگهداری آذوقه و ساخت زیر انداز و پوشش سقف استفاده می شود.
این برگها را پس از چیدن از درخت به مدت ۷  الی ۴ روز ( زمستان ۷ روز و تابستان ۴ روز ) در آفتاب قرار می دهند تا خشک شود .
قبل از شروع به کار حصیربافی ۲ الی ۳  ساعت در آب قرار می دهند تا نرم شود و قابل تنیدن باشد .

خوص الیابس
برگهای خشک و آفتاب خورده درخت خرماست که بعلت خشک بودن دیگر آنرا در معرض آفتاب قرار نمی دهند و فقط قبل از شروع کار آنرا در آب قرار می دهند تا انعطاف پذیر شود .
ضمناً از چوب درخت خرما که پس از جدا سازی برگها از آن خشک می شود و در امر ساخت سایر صنایع دستی یا به صورت ترکیبی با خوص استفاده می شود .
مانند ساخت دعن ، بادبزن ، رحل ، گهواره و غیره . از لیف درخت خرما نیز در امر ساخت طناب های مخصوص استفاده می شود.
گزارش : مرضیه ساحلی زادگان