دریای اندیشه

 امیرحسین حیدری

آخرین روز ماه سپتامبر میلادی به نام روز جهانی ناشنوایان نام گذاری شده است تا شاید نسبت به ناشنوایان و در حقیقت همه افرادی که درگیر مشکلات تکلم و شنوایی هستند، حساس تر شده و گاهی در جهت حضور هرچه بیشتر آنها در اجتماع برداشته باشیم.  این ایام که همزمان با آن در کشور هم برنامه های تحت عنوان هفته ناشنوایان برگزار می شود، در حقیقت بهانه ای است برای تجلیل از کسانی که با خلاقیت‌ها و توانمندی‌های منحصر به فرد و تلاش مستمر، ثابت کرده اند هیچ محدودیتی نمی تواند، جلوی مسیر پیشرفت آنها را بگیرد.
روز ناشنوایان یاد آور تلاش های جبار باغچه بان و دیگر بزرگانی است که پا به پای کودکان ناشنوا قدم برداشتند تا شرایط تحصیل حضور آنان را در جامعه فراهم کنند. هم اکنون نیز باغچه بان های زیادی هستند که در گمنامی به آموزش این کودکان مشغول هستند و از هیچ کوششی فروگذار نمی کنند.
آسیب شنوایی یکی از گونه های معلولیت و دارای تاثیرات پیدا و پنهان زیاد بر جنبه‌های مختلف تکامل مهارت‌های ارتباطی، اجتماعی فرد و خانواده او است. از آنجایی که هر چه سن بروز آسیب شنوایی کم ‌تر باشد، جنبه های بیشتری از روند تکلم و ارتباط گیری فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، غربالگری و شناسایی ناهنجاری های احتمالی در بدو تولد اهمیت زیادی دارد. ناشنوایان عضوی از جامعه هستند و نباید به خاطر تفاوت در بیان و استفاده از زبان اشاره، در برقراری ارتباط با سایر افراد و حضور در جامعه احساس تنهایی کنند.

ضرورت گسترش زبان اشاره برای ارتباط با ناشنوایان
امروزه فعالان مدنی و انجمن های صنفی علی الخصوص سمن های مرتبط با معلولیت در تلاش هستند تا به موازات آموزش زبان و گفتار به ناشنوایان، مردم شنوا را هم نسبت زبان اشاره آگاه ساخته تا به واسطه آشنایی اولیه و در مراحل بعد آموزش های تخصصی ارتباط بهتری با ناشنوایان برقرار کنند. آشنایی مردم علی الخصوص افراد مرتبط با مشاغل عمومی و خدمات رسان باعث می شود همه ی بار ایجاد ارتباط بر دوش ناشنوایان نباشد و رغبت بیشتری برای حضور در اجتماعات مختلف داشته باشند.
آنچه که مشهود است رابطین متخصص زبان اشاره که این مهارت را به روش تجربی فراگرفته یا دوره های تخصصی مرتبط را گذرانده باشند، اینقدر کم است که حتی نمی توان آن را انگشت شمار هم نامید! به این دلیل نیاز است دوره های تخصصی تربیت مترجمان زبان اشاره در سطح حرفه ای و حتی در قالب رشته های تخصصی دانشگاهی برگزار شده تا خلا ارتباط بین فرد ناشنوا با سایر افراد تا حدود زیادی رفع گردد.

نقش خانواده و اجتماع در تعامل با ناشنوایان
از سوی دیگر خانواده ها هم یکی از عوامل مهم جهت توانمندسازی ناشنوایان هستند. باید از بدو حضور فرد ناشنوا در خانه، شرایط حضور اعضای خانواده در دوره ها و کارگاه های مشاوره فراهم شود تا اطلاعات جامع و کاملی درباره تمام جنبه های ناشنوایی در دسترس خانواده های کودکان ناشنوا قرار گیرد.
 هر چه آگاهی خانواده ها بالاتر رود، فرزند ناشنوای آن ها با آرامش خاطر بیشتری به یادگیری و تقویت مهارت های خود پرداخته و حضور پویایی در اجتماع پیدا می کند.
در حال حاضر اقدامات زیادی در راستای غربالگری، شناسایی، آموزش و توانمندسازی اجتماعی ناشنوایان، از سوی نهادهای متولی و گروه های مختلف در استان هرمزگان انجام شده است، با این وجود نیاز است که انجمن های تخصصی و صنفی مرتبط و گروه های مردم نهاد در این حوزه حضور فعالانه تری داشته باشند تا بتوان به شکل ساختاری به حل مشکلات آنان پرداخت.
ناشنوایان بهتر از هر فرد دیگری به مشکلات خودشان اعم از تحصیل، زندگی، اشتغال آگاه هستند و می توانند نسبت به حل مسائل، افزایش آگاهی و ارتقاء امکانات اقدام نمایند. قطعا با مطالبه گری، پیگیری و برنامه ریزی می توان گام های مهمی در جهت احقاق حقوق ناشنوایان برداشت.