دریای اندیشه

 نمدمالی یکی از مشاغل قدیمی مردم ایران بوده است که این کار به قدرت بدنی بسیار بالا احتیاج دارد، شیوه نمدمالی از دیرباز تاکنون تغییر محسوسی نداشته و در تمام نقاط کشور تقریبا یکسان است.

 ماده اولیه نمد پشم گوسفند است، سپس این پشم با موادی از جمله جوهر و نوعی صابون مخلوط می‌شود و با حلاجی تبدیل به نمد می‌شود، از نمد برای ساخت زیرانداز، کمربند، کفی کفش، صندلی خودرو، کپنک چوپانی، زیر منقلی، جلیقه و ... استفاده می‌شود، معمولا مشتری اصلی نمد عشایر و دامداران هستند، اما در سال‌های اخیر از نمد برای ساخت کیف، کفش، عروسک، وسایل تزئینی و ... نیز استفاده می‌شود و مردم از این محصولات استقبال خوبی می‌کنند.

شهرکرد در سال ۱۳۹۷ به‌عنوان شهر ملی نمد در کشور معرفی شد و نمد چهارمحال و بختیاری نشان یونسکو دارد، نمدمالی یکی از مشاغل مردم شهر شهرکرد از دیرباز تاکنون بوده است، اما این حرفه در حال کمرنگ شدن است، در کوی نمدمالان شهرکرد کارگاه‌های کوچک نمدمالی وجود دارد، اما متاسفانه غفلت از ظرفیت موجب شده برخی از فعالان این هنر از فعالیت خودداری کنند.

کرونا بسیاری از مشاغل را تحت تاثیر تبعات خود قرار داد، نمدمالان شهرکردی نیز از آسیب‌های این ویروس در امان نماندند و تقریبا می‌توان گفت درآمد آن‌ها با کاهش مواجه بوده است.

راهی خیابان ملت شهرکرد که تعدادی کارگاه و مغازه فروش نمد وجود دارد می‌شوم، از ساکنان این محله آدرس چند واحد تولید نمد را می‌پرسم و به راهم ادامه می‌دهم، از دور محصولات نمدی آویزان شده از درب مغازه‌ها خودنمایی می‌کند.

افزایش قیمت مواد اولیه مورد نیاز نمدمالان

وارد یکی از کارگاه‌های نمد می‌شوم، سلام کرده و خود را معرفی می‌کنم، پیرمرد با خوشرویی پاسخ سلامم را می‌دهد و مرا به داخل مغازه دعوت می‌کند.

آقای محمدی می‌گوید: کارگاه ساخت محصولات نمدی من در قطب صنعتی شهرکرد است و در حال حاضر دو کارگر در این کارگاه مشغول فعالیت هستند.

وی با بیان اینکه قیمت مواد اولیه تولید نمد افزایش پیدا کرده است، افزود: اما قیمت نمد را افزایش ندادیم و محصولات را با قیمت سال قبل به‌فروش می‌رسانم، امسال فروش خوبی نداشتیم، زیرا به خاطر شرایط کرونا عشایر و گردشگران به شهرکرد سفر نکردند.

محمدی بیان کرد: پشم ماده اصلی تولید نمد است، برای کفی کفش، جلیقه نمدی و کمربند برای بیماران مبتلا به دیسک کمر از پشم مرینت استفاده می‌شود، اما مابقی محصولات مانند زیرانداز، کپنک چوپانی و ... از پشم محلی استان تولید می‌شود.

موفق به دریافت تسهیلات کرونایی نشدم

کمی جلوتر سری به کارگاه نمدمالی آقای امینیان از کارگاه‌های قدیمی شهرکرد می‌زنم، طایفه امینیان از دیرباز به این حرفه مشغول بودند، همچنین این نمدمال شهرکردی موفق به دریافت رتبه سوم مسابقات نمدمالی کشور شده است.

آقای امینیان می‌گوید: پروانه کسب این واحد تولیدی مربوط سال ۱۳۴۴ و متعلق به پدربزرگم است و من این حرفه را از پدرم آموختم.

وی ادامه داد: معمولا ساخت محصولات نمدی سخت است،  به طور مثال برای ساخت یک کپنک چوپانی حداقل یک روز زمان صرف می‌شود، قیمت یک کپنک در حال حاضر حدود ۶۰۰ هزار تومان است.

این نمدمال شهرکردی با اشاره به دلایل کمبود پشم و بالا رفتن قیمت مواداولیه، گفت: معمولا دامداران گوسفند را با پشم آن به فروش می‌رسانند، زیرا این کار به صرفه‌تر است، قیمت مواد اولیه از جمله جوهر رنگرزی و صابون مخصوص برای تولید نمد افزایش چند برابری داشته است.

امینیان در خصوص تهسیلات کرونایی درنظر گرفته شده برای فعالان عرصه صنایع‌دستی در چهارمحال و بختیاری، گفت: معرفی‌نامه‌ای برای دریافت تسهیلات از سوی میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان برای دریافت تسهیلات به من داده شد، اما زمانی که بانک برای دریافت تسهیلات مراجعه کردم، بانک از پرداخت تسهیلات خودداری کرد.

شهرکرد، شهر ملی نمد

 مهرداد رئیسی معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری، اظهار کرد: نمد یکی از رشته‌های صنایع‌دستی در استان است که در عرصه تولید و اشتغال حرفی برای گفتن دارد.

وی با بیان اینکه شهرکرد در سال ۹۷ به‌عنوان شهر ملی نمد در کشور معرفی شد، افزود: در حال حاضر ۲۵۰ نفر به طور مستقیم و ۲۵۰ نفر نیز به صورت غیرمستقیم در این حرفه مشغول فعالیت هستند، معرفی شهرکرد به عنوان شهر ملی نمد یک ظرفیت برای رونق در بخش اقتصادی و گردشگری است.

رئیسی با اشاره به مشکلات کنونی نمدکاران شهرکردی، بیان کرد: گرانی مواداولیه یکی از مشکلات فعالان این حوزه است، معمولا پشم تولیدی در چهارمحال و بختیاری به صورت خام از استان خارج می‌شود، این مسئله موجب کمبود و افزایش قیمت پشم شده است و تاثیر مستقیمی بر روی روند تولید دارد.

معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری ادامه داد: در شرایط فعلی صادرات مقدور نیست و فروش نمد در داخل کشور از طریق نمایشگاه‌های ملی به صورت محدود انجام می‌شود، این مسئله مشکلاتی را برای نمدکاران به وجود آورده است.

وی خاطرنشان کرد: دولت در راستای حمایت از فعالان حوزه صنایع‌دستی که در ایام کرونا دچار آسیب شدند، تسهیلاتی را در نظر گرفته است، همچنین اقساط تسهیلاتی که در گذشته دریافت کرده بودند امحال شد و برای پرداخت مالیات به این افراد زمان اختصاص داده شد، تلاش شده است اجاره‌بهای کارگاه‌های تولید نمد در استان که تحت مالیکت شهرداری است بخشوده یا با مبلغ کمتری دریافت شود.

رئیسی تاکید کرد: ایجاد ظرفیت جدید برای تولید و فروش نمد در شرایط فعلی کرونا امکانپذیر نیست، اما به دنبال تشکیل دبیرخانه شهر ملی نمد با همکاری شهرداری هستیم تا فضاسازی محیطی و ایجاد المان‌هایی با موضوع نمد در سطح شهر شهرکرد انجام شود.

معاون صنایع‌دستی اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری چهارمحال و بختیاری در پایان گفت: پیگیری برای نامگذاری شهرکرد به عنوان شهر بین‌المللی نمد نیز در دستور کار است، اما این موضوع نیازمند همکاری تمامی دستگاه‌های مرتبط است.